- muzyczna PiĄtKa
Świat muzyką malowany - IV
Aktualizacja: 7 maj 2020
Przed nami cykl zajęć związanych z ...
no właśnie - to pewnie zabrzmi dość dziwnie, ale tu chciałam wstawić słowo: ilustracją.
Dlaczego dziwnie ?
Ilustracja kojarzy nam się przede wszystkim z plastyką, prawda? Dlaczego więc podczas muzycznych zajęć będziemy się zajmować tym zjawiskiem? Już wyjaśniam.

Spójrzcie za okno - jakie słyszycie dźwięki? - jadący samochód ? - ćwierkające ptaki ?
- pociąg ? - szczekający pies ? - deszcz ? wiatr ?
Czy zatem te dźwięki nie tworzą razem jakiejś muzyki? Wiemy przecież, że jednym z elementów dzieła muzycznego jest RYTM. Czyli można zagrać na instrumentach perkusyjnych muzykę bez melodii. Pierwsze instrumenty pochodzą właśnie z natury: patyki, muszle, kości, kamienie i wiele, wiele innych. W zależności od położenia geograficznego instrumenty te różniły się między sobą.
Wracając do dźwięków - możemy je podzielić na 2 kategorie. Czy umielibyście posegregować różne dźwięki do poszczególnych kategorii? ***************************************
Lekcja 1
(Proszę wpiszcie do zeszytu - na nowej kartce - 1) najpierw temat/hasło - może być różnymi kolorami:,
2) potem spróbujcie w zeszytach wypisać po 5 dźwięków do każdej z kategorii.)
ŚWIAT MUZYKĄ MALOWANY
dźwięki natury dźwięki cywilizacji

*wracamy do dalszego czytania:)
Słysząc te dźwięki z zamkniętymi oczami - pewnie każdy z nas umiałby sobie stworzyć w myślach obraz przedstawiający źródło jego pochodzenia. Dlatego też muzyka, która naśladuje te dźwięki - głównie dźwięki natury, jak strumyk, deszcz, burzę, ptaki - określana jest mianem MUZYKI ILUSTRACYJNEJ.
Różne instrumenty mają różne brzmienia. Fortepian, skrzypce, flet, gitara, organy... ich barwa wprowadzać może do utworu różne nastroje i te obrazy, o których wcześniej wspomniałam.
Poniżej proponuję do wysłuchania oraz obejrzenia 3 utwory:
1 - "Wiosna" z cyklu "4 pory roku" komp. Antonio Vivaldi
dziecięce animacje w sposób rytmiczny ukazują jego charakter oraz formę.
Proponuję za pierwszym razem wysłuchać bez patrzenia, dopiero za drugim razem obejrzyjcie cały prezentowany teledysk.
https://www.youtube.com/watch?v=l4Ad6pZ8vEQ
Ciekawe, czy Wasze wyobrażenia pokrywały się z proponowanymi obrazkami :)
Brzmienie skrzypiec jest dość jasne, jednak instrument ten też potrafi zagrać takie trochę brzęczące dźwięki, więc wydaje mi się, że budząca się do życia wiosna została w utworze przedstawiona idealnie.
2 - "W grocie króla gór" z suity "Peer Gynt" komp. Edwarda Grieg
"Peer Gynt" to cykl utworów skomponowanych do powieści Henryka Ibsena o chłopcu - trochę starszym od Was, który wyruszył w świat w poszukiwaniu przygód. Zapewne wiecie, że nordycka, szczególnie norweska kultura i mitologia są związane z trollami i światem mrocznych baśni (przykładem jest tu bajka: "Kraina lodu").
https://www.youtube.com/watch?v=r__Dk4oWGJQ
Zauważcie, że tu ciągle się powtarza ta sama melodia, jednak zachodzą pewne zmiany. Umiecie określić jakie ??
Zaczyna się powoli i cicho < a na końcu jest szybko i głośno
3 - "Flamingi" z cyklu "Karnawał zwierząt" komp. Camille Saint-Saens
ta animacja bardziej ukazuje charakter rytmiczny, tzw. choreografię. Często wykorzystuje się tego typu utwory na zajęciach baletu i tańca klasycznego albo rytmiki.
https://www.youtube.com/watch?v=OvPjtolajZk
+ można wysłuchać pozostałe utwory z tego cyklu - są na prawdę ciekawe i zabawne, a przy tym dość krótkie, więc można słuchać. Jeżeli ktoś znajdzie czas na ich wysłuchanie, to proszę mi napisać, które zwierzę według Was jest przedstawione najbardziej adekwatnie do swojego wyglądu i zachowania? (to zadanie potraktujmy jako dodatkowe dla chętnych - oczywiście również na ocenę) tu link do playlisty: https://www.youtube.com/playlist?list=PLeir35NZ0fY3-rt0i7BWf-t-BvuQM--GF
Lekcja 2
BARWA DŹWIĘKU
W poprzednich propozycjach muzycznych obrazy były przedstawiane w taki sposób, że można do nich albo zatańczyć, albo stworzyć prosty układ choreograficzny. Łatwo również można byłoby wystukiwać puls i grać akompaniament.
Poniższe utwory są bardziej swobodne - i główną cechą jest dobór nie tylko formy, ale typowo BRZMIENIA - czyli tzw. barwy dźwięku.

Na plastyce odróżniacie barwy zimne oraz ciepłe. Można również podzielić je wg kategorii i przeciwstawień na: jaskrawe - pastelowe, jasne - ciemne, intensywne - delikatne. Na pewno Wy lepiej się na tym znacie niż ja :)
Podobnie jest w muzyce: dźwięk może być niski lub wysoki. Smutny lub wesoły, jasny lub ciemny. Teraz ZADANIA DLA WAS:
PROSZĘ WYPOWIEDZIEĆ SWOJE IMIĘ w następujący sposób:
1) najniższym dźwiękiem, a potem najwyższym dźwiękiem :)
2) teraz spróbujcie jakbyście naśladowali małą myszkę, a za chwilę ryk lwa :)
3) utwórzcie z ust dzióbek i wypowiedzcie swoje imię, teraz powtórzcie to ćwiczenie przy ustach ułożonych do szerokiego uśmiechu :D
Prawda, że każda z 6 wykonanych prób wypowiedzenia imienia była inna?
To właśnie można określić barwą głosu.
Poniżej przedstawiam 3 utwory, w których to BARWA brzmienia instrumentów tworzy ich charakter. Często podkreślenie tempem nadaje tutaj dodatkowych cech. Posłuchajcie:
4 - "Lot trzmiela" komp. Nikołaj Rimsky-Korsakow
https://www.youtube.com/watch?v=ucrKUO9FVfY
* szybkie tempo naśladujące szybki lot chmary trzmieli, dodatkowo skrzypce próbują tutaj naśladować dźwięk trzepoczących skrzydełek... słyszycie to ? Nastrój wydaje się tu nieco niepokojący - a to za sprawą zmian tonacji z wesołej na smutną.
5 - "Poranek" z suity "Peer Gynt" komp. Edward Grieg
https://www.youtube.com/watch?v=E7gdm0YLx6c
* kompozytor ukazuje tutaj często tę samą melodię za pomocą doboru różnych instrumentów. To takie porównanie do budzącej się natury, gdzie po kolei różne roślinki i zwierzątka budzą się jakby ze snu. Tempo jest spokojne i daje poczucie pełne nadziei.
A TERAZ ZADANIE DOMOWE :)
Wiem, że lubicie rysować, malować i wykonywać wszelkie prace plastyczne.
To zadanie będzie taką integracją sztuk: muzyka + plastyka
Do podanego niżej utworu stwórz własny rysunek.
6 - "Preludium Des-dur" komp. Fryderyk Chopin
https://www.youtube.com/watch?v=SoteyAXuEKY
To zadanie można wykonać na dwa sposoby:
sposób 1) Wysłuchać utwór (najlepiej w trakcie wygodnie usiąść lub się położyć i zamknąć oczy). Potem zapisać na kartce wszystkie skojarzenia. Jeżeli wg Was zachodzą jakieś zmiany w trakcie utworu, to możecie te różne skojarzenia opisać w dwóch osobnych kolumnach lub punktach. Możecie parę razy posłuchać tego utworu, aby bardziej pobudzić Waszą wyobraźnię - wtedy za każdy razem możecie wpisywać dodatkowe skojarzenia.
Na końcu zaplanować rysunek i go zrealizować :) technika dowolna - kredki, farby, wyklejanki..
sposób 2)
Przygotować kartkę i przybory szkolne. Włączyć utwór (nawet kilkakrotnie) i w trakcie jego słuchania wykonać na kartce wszystkie wyobrażenia, kolory, motywy, które przychodzą Wam do głowy. Mogą to być określony formy: zwierzęta, drzewo, słońce... jakiś obraz, który macie w głowie, a mogą to być również nieokreślone formy - jak np. plamy barw.
wykonane zadania proszę wysłać na mój adres:
Miłego słuchania :) Mam nadzieję, że wybrane utwory Wam wszystkim się podobały.
p. Agata